W ramach Marszu Żółtej Wstążki, marszu #pogodność solidarności z osobami doświadczającymi kryzysu psychicznego, który w tym roku przeszedł przez internet i portale społecznościowe, odbyło się na żywo kilkanaście rozmów związanych z tematem zdrowia psychicznego. Można je zobaczyć na kanale na YouTube organzizatora marszu – Fundacji eFkropka: https://www.youtube.com/channel/UCx43OzvBWvElyfz59OuZTqg i na profilach na Facebooku Fundacja eFkropka i Kongres Zdrowia Psychicznego.
Wśród nich jest rozmowa z doktorem Markiem Balickim o tym, jaką pomoc można dostać w Centrach Zdrowia Psychicznego, z prof. Jackiem Wciórką o języku psychiatrii, z prof. Andrzejem Cechnickim o leczeniu środowiskowym, z dr Joanną Krzyżanowską-Zbucką o tym, jak objawia się kryzys i gdzie szukać pomocy, z prof. Barbarą Remberk o reformie opieki nad dziećmi i młodzieżą. Katarzyna Parzuchowska, edukatorka Fundacji eFkropka opowiada o swoim doświadczeniu życia z diagnozą schizofrenii, Anna Olearczuk, Krzysztof Rogowski i Anna Patkowska dzielą się swoim doświadczeniem związanym z chorobą afektywną dwubiegunową. Grzegorz Saj, dyrektor departamentu ds. zdrowia psychicznego w Biurze Rzecznika Praw Pacjenta, były Rzecznik Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, odpowiada na pytania dotyczące przymusu bezpośredniego i leczenia bez zgody. Regina Bisikiewicz, prezes Fundacji Polski Instytut Otwartego Dialogu, opowiada o wzorach podpatrzonych za granicą, które staramy się teraz wprowadzić w Polsce – asystentach zdrowienia, podejściu otwartego dialogu, powszechnym objęciu terapią ludzi w kryzysie wraz z ich rodzinami. Podjęto ponadto tematy takie, jak przemoc domowa, jak pacjentów wspiera pomoc społeczna, czym się zajmują asystenci zdrowienia czyli osoby, które przeszły przez głęboki kryzys, opanowały go i po odpowiednim przeszkolenie wspierają osoby trwające w kryzysie i ich bliskich pracując na oddziałach szpitalnych, w Centrach Zdrowia Psychicznego i w Środowiskowych Centrach Zdrowia Psychicznego.
Rozmowy prowadzili Krzysztof Rogowski, osoba z doświadczeniem choroby afektywnej dwubiegunowej, członek zarządu Fundacji eFkropka i członek Akademii Liderów Cogito i Katarzyna Szczerbowska Kisielińska, osoba z doświadczeniem chorowania na schizofrenię, członkini rady Fundacji eFkropka i Akademii Liderów Cogito, rzeczniczka Biura do spraw pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
Zapraszamy do posłuchania tych rozmów. Poniżej kilka linków umożliwiających bezpośredni dostęp do nich:
Pilotaż i co dalej, rozmowa z doktorem Markiem Balickim https://www.youtube.com/watch?v=EYKAJBwIPXM
Życie z chorobą afektywną dwubiegunową, rozmowa asystentów zdrowienia z tą diagnozą – Anną Olearczuk, Krzysztofem Rogowskim i Anną Patkowską https://www.youtube.com/watch?v=rH-KfVVi80s
O podejściu otwartego dialogu z Reginą Bisikiewicz https://www.youtube.com/watch?v=w_Oba7d6-Qg
O tym, co istotne w psychiatrii środowiskowej opowiada prof. Andrzej Cechnicki https://www.youtube.com/watch?v=z_afaB5-G4w
O schizofrenii z Katarzyną Parzuchowską z Fundacji eFkropka https://www.youtube.com/watch?v=AHYjhUr2u0g
O jeżyku psychiatrii rozmowa z prof. Jackiem Wciórką https://www.youtube.com/watch?v=udld2ysMTtY
Prawa i potrzeby pacjenta psychiatrycznego, rozmowa z Grzegorzem Sajem z Biura Rzecznika Praw Pacjenta m.in. o przymusie bezpośrednim https://www.youtube.com/watch?v=3x1kgujUOXw&list=PL0OOFA35b6JoF63oBZCtwEdhTXkz7od3D&index=6
Jaką pomoc od MOPS może uzyskać pacjent? – wyjaśnia Joanna Cieślik, Dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Przasnyszu https://www.youtube.com/watch?v=o8xJ3fEhjUM
Fundacja eFkropka, która była organizatorem Marszu Żółtej Wstążki, marszu #pogodność solidarności z osobami doświadczającymi kryzysu psychicznego i ich bliskimi planuje kontynuować organizowanie rozmów na żywo ze specjalistami, urzędnikami i ekspertami przez doświadczenie. Jeśli zależy Państwu szczególnie na podjęciu jakiegoś tematu, bardzo prosimy pisać pod adresem fundacja@ef.org.pl
W tym roku do Marszu Żółtej Wstążki, marszu #pogodność solidarności z osobami doświadczajacymi kryzysu psychicznego i ich bliskimi można było przyłączyć się publikując swoje zdjęcie z kartką z napisem #pogodność, używając nakładki na profilowe zdjęcie na Facebooku z napisem #pogodność, wysyłając film z nagranym spacerem z żółtym elementem ubrania. Dzięki temu, że marsz odbywał się w internecie, mógł trwać od 30 maja do 9 czerwca. Pierwszy film ze zmontowanych nadesłanych filmów, można już zobaczyć na profilu Fundacja eFkropka. Dłuższy film wykorzystujący wszystkie, które fundacja dostała, będzie pokazany przed końcem czerwca.
W opisie Marszu Żółtej Wstążki, marszu #pogodność solidarności z osobami doświadczającymi kryzysu psychicznego, w części dotyczącej idei marszu czytamy: Co czwarty Polak przynajmniej raz w życiu przeżywa załamanie zdrowia psychicznego. Chcemy, żeby pomoc w kryzysie była szybka, dostępna, przyjazna, włączająca w terapię bliskich, jak najlepiej dostosowana do danego przypadku. Żeby przyszła na czas, zanim dojdzie do takiego zaostrzenia kryzysu psychicznego, że jedynym skutecznym rozwiązaniem może się okazać hospitalizacja.
Ważne jest, żeby osoby doświadczające kryzysu były leczone w warunkach, w których szanowana jest ich godność. Stąd hasło tegorocznego marszu to #pogodność. To hasło nawiązuje też do optymistycznego podejścia do życia, które pomaga radzić sobie z przeciwnościami nie tylko osobom doświadczającym kryzysu. Wszystkim nam potrzebna jest radość, uśmiech, poczucie szczęścia. Choroba nie oznacza, że musimy być smutni. Osobie z diagnozą psychiatryczną na pewno łatwiej żyć pełnią życia, jeśli dostała odpowiednią pomoc w chwili załamania. Stąd tak ważne są zmiany systemu opieki. Dzięki przyjaznemu leczeniu ma się szansę nie tracić ról społecznych – matki, męża, pracownika.
Jest już zresztą kilka powodów do radości. To, że coraz więcej osób odsłania twarz i mówi o swoich doświadczeniach związanych z zaburzeniami zdrowia psychicznego. Projekt krakowskiego środowiska, dzięki któremu udało się objąć aktywizacją zawodową 100 osób. Szkolenia antydyskryminacyjne prowadzone w ramach Fundacji eFkropka przez osoby z doświadczeniem kryzysu psychicznego m.in. dla pielęgniarzy, studentów, operatorów numeru 112.
Ważne jest to, żeby leczenie nie było skoncentrowane na izolacji w szpitalu, lecz żeby rozwijała się pomoc środowiskowa. Tak by leczenie nie wiązało się z odrywaniem osoby doświadczającej kryzysu od jej życia, pracy, nauki, rodziny. Taką pomoc środowiskową proponują Centra Zdrowia Psychicznego, których jest już w Polsce 29. Jak działają i gdzie są, można sprawdzić na stronie czp.org.pl
Zależy nam też na tym, żeby jak najlepszą opieką zostały objęte dzieci i młodzież. W tym przypadku ogromnie ważny jest dostęp do psychologów i psychoterapeutów, którzy otoczą wsparciem zarówno młodego człowieka jak i jego bliskich. 1 kwietnia rozpoczęło działalność 137 ośrodków środowiskowej opieki psychologicznej i psychoterapeutycznej dla dzieci i młodzieży, do których można zgłaszać się bez skierowania tak, żeby specjaliści byli jak najbardziej dostępni blisko domu. Ważne, żeby reforma opieki nad młodymi ludźmi rozwijała się. Żeby powstawały dla nich Środowiskowe Centra Zdrowia Psychicznego, w których można skorzystać z porady psychiatry. Chodzi o to, żeby uniknąć takiej sytuacji, że pierwszym kontaktem nieletniego z jakąkolwiek formą opieki jest przyjęcie na oddział psychiatryczny np. po podjętej próbie samobójczej. Szybkie wyłapanie problemu, co umożliwiają powstałe właśnie ośrodki, może sprawić, że zostanie on rozwiązany w zarodku. Powinno być ich w Polsce tyle, żeby wszyscy młodzi ludzie mieli do nich dostęp
Przy okazji marszu zaniesiemy politykom postulaty koniecznych zmian w systemie opieki psychiatrycznej i psychoterapeutycznej. Tak żeby była ona bardziej dostępna i przyjazna. Zostaną one opublikowane w dniu marszu, czyli 30 maja.
Celem marszu jest nie tylko transformacja form opieki, ale też zmienianie kulturowego wizerunku osoby doświadczającej kryzysu psychicznego. Rozwijanie świadomości, czym jest kryzys psychiczny. Rozumienie, jak pomagać osobom, które go doświadczają, jak dbać o siebie, żeby go uniknąć lub jak walczyć z nim w zarodku. W szukaniu na czas pomocy ważna jest umiejętność rozpoznawania go u siebie i swoich bliskich. Przy okazji przypominamy, jak najczęściej objawia się kryzys: ogromne kłopoty ze snem – bezsenność lub nadmierna senność, skoki nastroju od ogromnej euforii po stany depresyjne, kłopoty z pamięcią krótkotrwałą, lęki, fobie, ataki paniki, rozdrażnienie, silniejsze odbieranie dźwięków, utrata chęci życia, myśli samobójcze, nagłe skoki wagi – utrata jej lub przybieranie na niej, odczuwanie chęci izolacji, poprawne dotąd relacje z ludźmi, kłopoty z koncentracją, bóle głowy, brzucha lub stawów, kłopoty gastryczne.
Jak troszczyć się o swoje zdrowie psychiczne? Zadbać o jakość swojego snu, poświęcić trochę czasu na aktywność – spacery, pływanie, taniec czy jogę, robić sobie małe przyjemności, regularnie się odżywiać, nauczyć się panować nad emocjami, stosować techniki relaksacyjne, realizować swoje pasje, pielęgnować relacje z ludźmi.
Rozmawiajmy z sobą, bo rozmowa to pierwsza pomoc w kryzysie psychicznym. Jest jak masaż serca, kiedy ono się zatrzymuje.
Postulaty do polityków:
1. Miliard złotych na ochronę zdrowia psychicznego do 2025 roku. Apelujemy o stopniowe zwiększenie nakładów na zdrowie psychiczne z 3,4% do 6% ze środków przeznaczanych na ochronę zdrowia.
2. Objęcie do 2027 roku wszystkich dorosłych mieszkańców środowiskową opieką Centrów Zdrowia Psychicznego, których teraz w ramach pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego działa w Polsce 29.
3. Objęcie środowiskową opieką psychiatryczną niepełnoletnich zgodnie z założeniami reformy psychiatrii dzieci i młodzieży.
4. Stworzenie przy każdym szpitalu powiatowym oddziału psychiatrycznego podstawowej opieki, aby niezbędna pomoc była w zasięgu osób potrzebujących.
5. Zapewnienie szerokiego dostępu do refundacji nowoczesnych leków. Upominamy się o dostęp do nowoczesnych środków farmakologicznych, które nie wywołują skutków ubocznych oraz są przystępne cenowo dla pacjentów i ich rodzin.
6. Wzywamy podmioty odpowiedzialne za kształtowanie porządku prawnego, rozwój kultury, nauki, edukacji, przekaz medialny i inspiracje moralne do skoordynowanej pracy nad przełamywaniem powszechnych w tym zakresie stereotypów.
7. Stworzenie Podkomisji Stałej ds. Zdrowia Psychicznego w Sejmie.
8. Domagamy się ścisłej współpracy między ministerstwami na rzecz deinstytucjonalizacji opieki psychiatrycznej. Wzywamy do powołania Komisji składającej się z przedstawicieli Ministerstwa Zdrowia, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Ministerstwa Edukacji Narodowej, Rzecznika Praw Pacjenta, Rzecznika Praw Obywatelskich, Rzecznika Praw Dziecka, organizacji pozarządowych działających na polu zdrowia psychicznego, przedstawicieli środowiska pacjentów i rodzin.
9. Stworzenie stanowiska Rzecznika Praw Pacjenta Psychiatrycznego w każdej placówce systemu ochrony zdrowia psychicznego.
Zostały one zaniesione do Sejmu, Senatu, kancelarii premiera, ministra zdrowia, edukacji, rodziny, pracy i polityki społecznej, NFZ-u
