Pojawienie się koronawirusa przyniosło także epidemię strachu i niepewności, które wpływają niszcząco na psychikę. Czy czeka nas kryzys zdrowia psychicznego i fala samobójstw? Jak radzą sobie osoby z problemami zdrowia psychicznego i wspierający je specjaliści? Mówi o tym dr Izabela Ciuńczyk, psychiatra, psychoterapeuta, dyrektor Centrum Zdrowia Psychicznego w Koszalinie.
rozmawiał Mateusz Różański
Mateusz Różański: Jest pani w pewnym sensie na pierwszej linii frontu, wspierając w czasie epidemii osoby doświadczające problemów zdrowia psychicznego. Czy one się nasiliły?
Dr Izabela Ciuńczyk: Te problemy zdecydowanie się nasiliły. Pozwoli pan, że zwrócę uwagę na ciekawe zjawisko. Nasze Centrum Zdrowia Psychicznego działa od września 2018 r. Pacjenci, którzy byli objęci przez nas opieką i którzy korzystali z różnych form leczenia, radzą sobie bardzo dobrze. Mamy z nimi stały kontakt telefoniczny i w tych rozmowach słyszymy, że bardzo cieszą się z tego, iż zawsze ktoś odbierze telefon i porozmawia. To pokazuje, jak istotne jest, by istniały Centra Zdrowia Psychicznego i by pacjenci mieli dostęp do skoordynowanej pomocy. W obecnej, skrajnie kryzysowej sytuacji daje to pacjentom poczucie bezpieczeństwa. Nieważne, czy doświadczają oni psychozy, chorób afektywnych czy zaburzeń nerwicowych. Ważne jest bowiem to, że mają gdzie zgłosić się po pomoc i mają poczucie ciągłości udzielanego im wsparcia. Nawet jeśli jest udzielane telefonicznie lub za pomocą komunikatorów internetowych. Inaczej jest w wypadku osób, które zgłaszają się do nas dopiero teraz. Wśród nich 80 proc. stanowią te, u których kryzys pojawił się w związku z epidemią lub gdy była ona kroplą, która przelała czarę goryczy. I są to osoby, które albo nigdy nie leczyły się psychiatrycznie, albo doświadczyły problemów zdrowia psychicznego bardzo dawno temu.
Co jest przyczyną ich problemów?
W dużej mierze to efekt naruszenia fundamentów bezpieczeństwa finansowego. Uczucie niepewności jest olbrzymie. Zwłaszcza u nas w Koszalinie, gdzie bardzo wiele osób żyje z turystyki. U nich panika spowodowana utratą dochodów jest naprawdę olbrzymia. Inną grupą nowych pacjentów są osoby obawiające się śmierci z powodu koronawirusa. One słuchają wszystkich wiadomości dochodzących z mediów i interpretują je na własny sposób. Interpretacja tych informacji często ma charakter urojeniowy i psychotyczny.
Tu powstaje pytanie, kiedy racjonalny strach spowodowany pandemią przeradza się w chorobę.
O kryzysie psychicznym mówimy wtedy, gdy strach uniemożliwia normalne funkcjonowanie. Na przykład gdy nie jest się w stanie wynieść śmieci. Strach chorobowy to taki, który zajmuje myśli, gdy poświęca mu się niemal całą swoją energię i uwagę, gdy odbiera on zdolność racjonalnego odbioru rzeczywistości.
Co zrobić, gdy doświadczamy takiego strachu?
Przede wszystkim powinno się skorzystać z pomocy najbliższych: członków rodziny, przyjaciół, znajomych. Rozmawiać o tym, przegadać swoje problemy. Jeśli to nie pomoże, trzeba bezwzględnie zgłosić się do profesjonalisty. Na przykład do Centrum Zdrowia Psychicznego, a jeśli go nie ma – do najbliższej poradni zdrowia psychicznego.
A jak wygląda teraz sytuacja osób doświadczających najpoważniejszych problemów psychicznych?
Osoby, które otrzymały właściwe wsparcie – jak choćby pacjenci naszego Centrum – przechodzą czas epidemii w dużo łagodniejszy sposób. Nie są pozostawione same sobie, wyizolowane ze społeczeństwa. Nasi pacjenci doświadczający kryzysów psychotycznych przed epidemią są nawet bardziej odporni na zalewającą nas falę negatywnych informacji. Nie interpretują ich psychotycznie dzięki temu, że są otoczeni siecią wsparcia. Co do osób, które teraz do nas się zgłaszają, to sam fakt istnienia miejsca, do którego można zadzwonić przez 10 godzin od poniedziałku do piątku, sprawia, że jest im łatwiej. Dlatego o naszych pacjentów jestem spokojna. Co innego u osób, które teraz przechodzą kryzys – dla nich kluczowe będzie zarówno udzielenie właściwej pomocy, jak też wsparcie ze strony otoczenia.
link do całej rozmowy: http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/1072419?fbclid=IwAR0GrrnPjhwGzexs2c2gtULt4e6vm6iDPo2p5WaJtOdPKXKpMJhcMjnlKBk
Źródło: niepelnosprawni.pl, autor: Mateusz Różański
