Co stanowi największą barierę w realizacji psychiatrii zorientowanej na osobę?
Istotą naszej wspólnej pracy dzisiaj jest wytrwałe zaangażowanie na rzecz reformy opieki psychiatrycznej poprzez budowanie społeczeństwa obywatelskiego, włączanie lokalnych samorządów do współodpowiedzialności, współdziałania i do solidarności w procesie przywracania osobom chorującym psychicznie ich podmiotowości, ich miejsca w życiu społecznym, pełnego w nim udziału i praw. Niestety czas stereotypów, napiętnowania i wykluczania osób cierpiących z powodu choroby psychicznej, jeszcze nie minął. Oni oczekują szacunku, oczekują, że zostaną przez nas zobaczeni i że zostanie uznany ich własny, twórczy wkład w życie społeczne. Reforma opieki psychiatrycznej jest wezwaniem do wielkiej przemiany w nas samych, nas profesjonalistów, nas psychiatrów. Potrzebowaliśmy czasu, żeby sobie wyobrazić, że centrum opieki może przesunąć się z dużego szpitala psychiatrycznego, z łóżko-centrycznej psychiatrii, do życia w środowisku.
Musimy też pokonać piętno strukturalne.
Współudział w życiu społecznym i równoprawna obecność nie są utopijną wizją, ale obowiązującym prawem zapisanym w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego. Nie chodzi o preferowanie naszych pacjentów, a o realizowanie jednakowych praw dla wszystkich. Realizacja ich poprzez pilotaż, jest teraz naszym wspólnym i solidarnym wysiłkiem. Jak bardzo potrzebujemy tej solidarności uzmysławia nam dzisiaj każdy dzień walki z epidemią. Teraz lepiej rozumiemy, że budowane przez nas w pilotażach lokalne więzi i odpowiedzialność wyzwala współpracę, wsparcie i pomoc a nie konkurencję. Taki czas poważnej próby pomaga nam zrozumieć, że musimy zdobyć się na współdziałanie, na mówienie jednym głosem w gronie psychiatrów, ale przede wszystkim pomiędzy Narodowym Funduszem Zdrowia, Ministerstwem Zdrowia i Pełnomocnikiem MZ ds. reformy opieki psychiatrycznej. Nowy świat po epidemii jest też szansą na dokonanie przewartościowań, to czas refleksji i oddzielenia tego co ważne od tego co nieistotne. Zobaczymy wówczas jaką wartością jest sieć wsparcia od najbliższych i otoczenia, od lokalnej wspólnoty. A to jest istota psychiatrii środowiskowej.
Psychiatria jest bardzo czuła na kontekst społeczny.
To kontekst społeczny ma istotny udział w wybuchu kryzysu psychicznego, zaburzeń czy choroby psychicznej. Ten kontekst współkształtuje zaburzenie, decyduje o jego kierunku, o przebiegu, o szansach na zdrowienie. Optymalną sytuacją dla zdrowia psychicznego i dla procesu zdrowienia jest poczucie stabilności. Stabilne więzi, stabilne relacje, orientacja na troskę o drugiego człowieka. Bardzo istotna jest więź wielopokoleniowa, orientacja na solidarność, na wspólnotę, na współpracę. A o te wartości w globalnym świecie w jakim żyliśmy było coraz trudniej.
Profesor Andrzej Cechnicki jest kierownikiem Zakładu Psychiatrii Środowiskowej Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, jednym z inicjatorów Kongresu Zdrowia Psychicznego
Link do rozmowy: https://www.gov.pl/web/rpp/jednym-glosem-prof-andrzej-cechnicki-o-potrzebie-wspoldzialania?fbclid=IwAR1EeCcnYCtZV9gUaaWD9buz_n5f1fuQU-KeCbBPjbcrAmblEpotlDsgo04
Źródło: www.gov.pl
