Z Katarzyną Szczerbowską, rzeczniczką Biura do spraw Pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego, osobą z doświadczeniem kryzysu psychicznego rozmawia Maja Staśko.
Centra Zdrowia Psychicznego to miejsca, w których każda osoba może otrzymać darmową i natychmiastową pomoc w przypadku kryzysu psychicznego. Znajduje się w dzielnicach większych miast, jak Warszawa, ale i w mniejszych miejscowościach, jak Bolesławiec, Cieszyn czy Hajnówka. Nie trzeba mieć ubezpieczenia zdrowotnego, by skorzystać z leczenia w centrum.
Czym są Centra Zdrowia Psychicznego?
To miejsca, w których w sytuacji kryzysu psychicznego można dostać pomoc natychmiast, już, w tej chwili, bez czekania, bez skierowania, bez konieczności zapisywania się na pierwszą wizytę. Do tego pomoc blisko swojego domu, przyjazną i różnorodną. Wsparcie ma być jak najbardziej dostosowane do potrzeb osoby, która się po nie zgłasza. Może składać się z regularnych wizyt u psychiatry, psychoterapii indywidualnej lub grupowej, wizyt zespołu terapeutycznego w domu pacjenta i pracy z nim oraz jego bliskimi w tym miejscu. Przy centrach działają oddziały dzienne, do których przychodzi się w każdy dzień powszedni na kilka godzin zajęć terapeutycznych, psychoedukacyjnych, relaksacyjnych, by po nich wrócić do domu. Na wypadek sytuacji wymagającej całodobowego wsparcia, centra mają łóżka kryzysowe w szpitalu, z którym współpracują.
Celem powstawania centrów jest transformacja systemu leczenia psychiatrycznego ze skoncentrowanego na izolowaniu w szpitalach na rzecz rozwijania leczenia środowiskowego, czyli wspierania pacjenta jak najbliżej jego domu, w jego otoczeniu, o ile to tylko możliwe unikając hospitalizacji odrywającej od życia. Pacjent ma w jednym miejscu bardzo różne formy wsparcia, tak, że nie musi jeździć do psychiatry do jednej poradni, a terapeutę mieć w innej. Leczenie środowiskowe skoncentrowane jest nie tylko na opanowaniu objawów choroby, ale także na wspieraniu pacjenta w zdrowieniu i utrzymywaniu w zdrowiu.
Człowieka doświadczającego kryzysu otacza się konstelacją ludzi, którzy proponują różną pomoc, dostosowując się do potrzeb. W centrach pracują psychiatrzy, psychoterapeuci, psychologowie, ale też terapeuci zajęciowi, terapeuci środowiskowi, pracownicy socjalni, koordynatorzy zdrowienia, doradcy zawodowi. Pomocą w nich służą także asystenci zdrowienia, czyli osoby, które doświadczyły kryzysu psychicznego, opanowały go i przeszły odpowiednie przeszkolenie, żeby wspierać ludzi, którzy w kryzysie trwają, i ich bliskich. Asystenci zdrowienia jeżdżą w zespołach mobilnych do domu pacjenta, prowadzą grupy wsparcia, służą pacjentom rozmową, pomagają im na zajęciach terapeutycznych. Są wzorem na to, że można wyzdrowieć, opanować problem. Ponadto do zespołu terapeutycznego wprowadzają perspektywę osoby wiedzącej, jak to jest chorować. Po to, by jak najlepiej wspierać podopiecznych, centra współpracują z domami opieki społecznej, urzędami pracy, domami kultury w swoim sąsiedztwie. W niektórych centrach działają grupy wsparcia dla bliskich czy kluby pacjenta, w których można spędzać czas biorąc udział w terapii zajęciowej.
Gdzie się znajdują centra?
W dzielnicach dużych miast, na przykład na warszawskiej Woli i na Mokotowie, ale też w Grajewie, Hajnówce, Kościerzynie czy Bolesławcu. Mamy w tej chwili 33 Centra Zdrowia Psychicznego. Gdzie są i jakim obszarem się opiekują, można sprawdzić na ich stronie internetowej czp.org.pl w zakładce „Mapa centrów”. Są tam też kontakty telefoniczne i mailowe. Na stronie centrów można przeczytać artykuły i rozmowy na ich temat. W zakładce „Własnym głosem” znajdują się świadectwa zdrowienia ludzi, którzy doświadczyli kryzysu. Centra opiekują się dorosłymi mieszkańcami obszaru swojego działania. Przy zgłaszaniu się po pomoc do centrum ważne jest miejsce zamieszkania na jego terenie, a nie zameldowania. Jeśli na przykład student doświadczający kryzysu jest zameldowany w Szczecinie, a mieszka w śródmieściu Krakowa, może skorzystać z tamtejszego centrum. Ta opieka nad ludźmi z sąsiedztwa jest podstawą leczenia środowiskowego, które ma obejmować opieką pacjenta w jego otoczeniu, w jego lokalnej społeczności, w jego środowisku. Pomoc w centrach jest bezpłatna i mogą ją dostać również osoby nieubezpieczone. Zgodnie z przepisami, chorujący psychicznie ludzie nieobjęci ubezpieczeniem mają prawo do bezpłatnego leczenia, w tym hospitalizacji oraz do refundowanych leków.
Jak można się do nich zgłosić?
Do centrum można przyjść samemu lub z bliską osobą, żeby udzielała wsparcia swoją obecnością, ewentualnie opowiedziała o problemie ze swojego punktu widzenia. Można się także zgłosić po radę, jeśli ktoś z naszych bliskich doświadcza kryzysu i nie wiemy, jak mu pomóc. W każdym centrum działa Punkt Zgłoszeniowo-Koordynacyjny czynny w dni powszednie od godz. 8 do 18, a w koszalińskim centrum nawet do 20. Kontakt zaczyna się od rozmowy w tym miejscu. Dyżurujący w nim specjalista, zwykle psycholog lub terapeuta, zada pytania służące temu, żeby jak najlepiej zorientować się, czego dotyczy problem, z którym zgłasza się osoba szukająca pomocy.
cała rozmowa: https://wtv.pl/natychmiastowa-darmowa-pomoc-w-przypadku-kryzysu-psychicznego-tu-obok-miejsca-zamieszkania?fbclid=IwAR2M30JJpTchIeheb_WO6yQ_Xss8rOueqSPJTCxyKkgEij5puz3b8dBn5WE