Zmiana systemu ochrony zdrowia psychicznego na ukierunkowany środowiskowo zmienia myślenie o pacjencie i jego potrzebach – mówi PAP.PL dr Anna Depukat, psychiatra i kierownik Biura do spraw Pilotażu Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego.
„Psychiatra, psycholog natychmiast? To jest możliwe w Centrach Zdrowia Psychiczne. Wystarczy przyjść, by dostać pomoc. Właśnie powstaje 35 nowych takich miejsc. Razem będzie ich już więc w tym roku 75. Kolejne w tzw. obszarach bez wyodrębnionych kodów „teryt” są na liście podmiotów rekomendowanych” – wskazała w rozmowie dr Anna Depukat.
Przypomniała, że Centrum Zdrowia Psychicznego można przyjść z każdym problemem ze zdrowiem psychicznym. „Z trudnym przeżywaniem rozwodu, żałoby, utraty pracy, lękiem, poczuciem beznadziei, kłopotami z odżywianiem, nerwicą, wypaleniem zawodowym, bólami psychogennymi. Gdy ma się problemy ze snem, koncentracją, nastrojem. Doświadczając myśli samobójczych. Chorując psychicznie – na schizofrenię, chorobę afektywną dwubiegunową czy depresję” – wymieniła.
Opieka jest dostosowywana jest do potrzeb pacjenta.
Specjalistka zaznaczyła, że w centrum pomoc jest dostosowana do potrzeb. Można tutaj skorzystać z wizyty u psychiatry, porady psychologicznej, podjąć psychoterapię indywidualną lub grupową. W centrum jest też oddział dzienny ze zróżnicowaną ofertą terapeutyczną. A jeśli ambulatoryjne formy pomocy okażą się niewystarczające – mamy możliwość uzyskania wsparcia całodobowego na oddziale psychiatrycznym. „Hospitalizacja ma być jak najkrótsza dlatego konieczne jest rozwinięcie alternatywnych form wsparcia i leczenia” – podkreśliła dr Depukat.
Dodała, że Centra Zdrowia Psychicznego to miejsca, które mają odpowiedzialność terytorialną. Opiekują się mieszkańcami dzielnicy, miasteczka, miasta, kilku powiatów czyli lokalną społecznością.
„Pomysł na centra opiera się na idei leczenia środowiskowego opartego na zasobach i więziach pacjenta. Pozwalającego objąć wsparciem pacjenta ale i jego bliskich. Chodzi też o to, żeby pomoc była blisko domu. Tak, żeby w razie potrzeby móc go odwiedzać lub pomagać mu się włączać w życie na przykład dzięki współpracy z opieką społeczną czy domami kultury” – powiedziała doktor.
Zaznaczyła, że leczenie środowiskowe to ogromny postęp w polskiej ochronie zdrowia psychicznego i wielka szansa dla osób w kryzysie. Pomaga nie tylko opanować objawy choroby ale też zdrowieć i zachować zdrowie. Nauczyć się, jak nie powtarzać toksycznych dla siebie zachowań, jak radzić sobie z emocjami, co robić, żeby kryzys nie nawracał, jak zmienić styl życia by radzić sobie ze swoją wrażliwością” – mówiła.
„Oferta w ramach CZP zakłada szybkie pomaganie, jak najbardziej dostosowane do potrzeb, po to, żeby nie dać kryzysowi szansy na to by mógł się zaostrzyć i utrudnić człowiekowi funkcjonowanie. Od szybkości reakcji i jakości wsparcia zależy scenariusz chorowania. Kryzys lubi się pogłębiać, może doprowadzić do utraty ważnych relacji, pracy, samobójstwa lub wycofania się z życia, co też jest formą śmierci” powiedziała dr Depukat.
Wskazała, że osoba, która chce uzyskać pomoc, może bez skierowania przyjść do punktu zgłoszeniowo-koordynacyjnego, który jest sercem Centrum Zdrowia Psychicznego. Miejsce to czynne jest w każdy dzień powszedni od godz. 8 do 18 poza dniami ustawowo wolnymi od pracy, w niektórych centrach nawet dłużej. Dyżuruje w nim psycholog. Nie jest to recepcja ale pokój, w którym zapewniona jest intymność. Psycholog zadaje pytania, które pozwalają ustalić powód zgłoszenia się po wsparcie. Może pytać o styl życia, o to, co dzieje się z emocjami, czy ostatnio stało się coś trudnego. Warto zabrać na spotkanie dokumentację medyczną, jeżeli już wcześniej korzystało się ze wsparcia w systemie ochrony zdrowia psychicznego. Wszystkie takie informacje są ogromnie przydatne w celu prawidłowego ustalenia wstępnego planu wsparcia dla osoby, która zgłosiła się po pomoc. Można przyjść samemu lub z kimś bliskim, żeby było raźniej” – mówiła psychiatra.
W kryzysowych przypadkach pomoc uruchamiana jest natychmiast
„Zdarza się, że wizyta w punkcie jest ostatnią, bo może się okazać, że pacjent potrzebował tylko informacji. Jeżeli jednak dany kryzys/ przypadek zostanie uznany za pilny, tj., pacjent przyszedł z zaniedbanym zaburzeniem zdrowia psychicznego, w ciężkiej depresji, ma psychotyczne myśli lub myśli samobójcze, wtedy ta pomoc uruchamiana jest natychmiast” – powiedziała dr Depukat.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia dot. działania CZP, taka pomoc powinna zostać udzielona nie później niż w ciągu 72 godzin. Często rusza znacznie szybciej, jeśli taka jest potrzeba. Pacjent może od razu trafić pod opiekę lekarza psychiatry lub na oddział ogólnopsychiatryczny.
Zdaniem specjalistki, zmiana systemu ochrony zdrowia psychicznego na ukierunkowany środowiskowo zmienia myślenie o pacjencie i jego potrzebach.
„Leczenie psychiatryczne wymaga często rehabilitacji, podobnie jak to się dzieje w przypadku osób wychodzących ze śpiączki czy po poważnym urazie. Lekarz psychiatra może opanować objawy choroby, ustawić leki tak żeby pacjent nie cierpiał ale też mógł żyć komfortowo. To czasem długi proces bo leki trzeba dobrać i dać im czas na zadziałanie. Ale we wspieraniu w zdrowieniu ważne jest ogromnie włączenie we wsparcie innych osób. W centrum jest ich duża konstelacja: psychologowie, terapeuci, asystenci zdrowienia czyli osoby po kryzysie i odpowiednim przeszkoleniu, które wspierają pacjenta i jego bliskich dzieląc się własnym doświadczeniem zdrowienia i pomagając na przykład przez prowadzenie grup wsparcia razem z psychologiem. Idei leczenia środowiskowego przyświeca hasło prof. Antoniego Kępinskiego: nie ma pacjenta jest człowiek” – mówiła.
Dodała, że na potrzebującego patrzy się nie tylko przez pryzmat jego objawów czy diagnozy ale też jego potencjału, wykształcenia, w kontekście rodzinny. Dużą wagę przykłada się do wzmacniania pacjenta. Kryzys psychiczny nas wyniszcza. Potrzebujemy sił i wsparcia w powrocie do pracy, nauki, w odzyskaniu zdolności do budowania szczęśliwych relacji. W wielu centrach jest organizowana pomoc w poszukiwaniu pracy ale byłoby wspaniale gdyby w każdym pracował trener pracy. Liczymy tu na wsparcie w ich zatrudnianiu Ministerstwa pracy i polityki społecznej. Bo w rekonwalescencji pacjenta ważna są działania medyczne, społeczne i zawodowe. Pamiętajmy, że praca daje człowiekowi siłę, poczucie sprawczości, bycia potrzebnym i samodzielność” – powiedziała dr Depukat.
Autor Milena Motyl
cały tekst: https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1236067%2Cpsychiatra-leczenie-srodowiskowe-ogromny-postep-w-polskiej-ochronie
Źródło PAP.PL
